Wyobraź sobie ... co by było gdybyś któregoś dnia obudził się, a żaden z dotychczas poznanych zmysłami schematów nie był taki jak zawsze: sól byłaby słodka, wrzątek by nie parzył, ludzie zamiast mówić wydawaliby niezrozumiały dla ucha szum, a oczy widziały najmniejsze pyłki powietrza, które nieustannie wirując zasłaniają świat. I okazuje się, że to nowe postrzeganie dotyczy tylko ciebie, podczas gdy wszyscy dookoła zdają się nie zauważać zmian. Tak właśnie może wyglądać świat osoby z autyzmem.
Osoby z autyzmem widzą, słyszą i czują świat inaczej niż my. I nie jest to ani gorszy ani lepszy odbiór świata. Po prostu inny. Mamy nadzieję, że filmy pomogą innym zrozumieć i uwrażliwić się na autyzm, a osobom z autyzmem ułatwi życie wśród nas.
[Fundacja SYNAPSIS]
Charakterystyczną cechą autyzmu wczesnodziecięcego są zaburzenia w zakresie komunikacji. Mogą one przejawiać się w opóźnieniu lub zupełnym braku rozwoju mowy.
U dzieci mówiących obserwuje się osłabienie zdolności do inicjowania rozmów lub kontynuowania rozmów z innymi osobami. Mowa bywa stereotypowa, uporczywie powtarzają te same słowa lub zwroty. U dzieci, u których mowa rozwija się mogą wystąpić zaburzenia treści i formy, nieprawidłowości natężenia, intonacji, tempa, rytmu i akcentu mowy. Ton głosu może być monotonny lub mieć intonację podobną do zdań pytających.
W mowie dzieci autystycznych występują liczne zwroty stereotypowe i błędy w użyciu struktur gramatycznych, np. echolaliczne powtarzanie wyrazów sloganów, reklam. Z mową dziecka autystycznego nie współwystępują żadne sposoby komunikacji, takie jak: gaworzenie, ekspresja uczuć na twarzy i gesty. Dzieci autystyczne często nie rozumieją celu i znaczenia języka, dlatego też nie potrafią posługiwać się nim jako narzędziem komunikacji. Około 30% z nich nie rozwija funkcji mowy, a u pozostałych 70% stwierdza się poważne opóźnienia w nabywaniu funkcji mowy lub zaburzenia językowe. Rozwój mowy zależy od prawidłowego rozwoju fizycznego, psychicznego, ruchowego dziecka oraz sprawności analizatorów: słuchowego, wzrokowego i kinestetycznego. Kontakt dziecka z matką i innymi osobami jest czynnikiem stymulującym rozwój mowy. Opóźnienie w rozwoju mowy może być związane z uszkodzeniem mózgu lub z niesprawnym aparatem obwodowym mowy, a więc niezależnie od przyczyn mózgowych. Może ono mieć różny stopień nasilenia - od kilkumiesięcznego opóźnienia w nauce słów do całkowitego braku zdolności ich wypowiadania. (Szumska J., 1982). Ocena rozwoju mowy dziecka dotyczy jej rozumienia, zasobu słów, którymi się posługuje, struktury gramatycznej budowanych zdań oraz rytmu i melodyki mowy.
Wśród autorów zajmujących się zaburzeniami w autyzmie wczesnodziecięcym można wyróżnić dwa stanowiska:
- -zaburzenia mowy są pierwotne, a rozwijające się objawy kliniczne autyzmu są ich pochodnymi;
- -w autyzmie istnieje okres prawidłowego rozwoju mowy, a następnie jej regres.
Prawdopodobnie u dzieci autystycznych proces kodowania doświadczeń językowych jest znacznie zaburzony lub w ogóle nie zachodzi. W celu wyjaśnienia przyczyn, które leżą u podstaw zaburzonej pracy czynności mózgu, wysuwane są różne hipotezy. Jedna z nich mówi o braku dominacji półkulowej, a więc o braku specjalizacji jednej z półkul mózgowych, która jest związana z odbiorem i transmisją symboli słownych.(Jaklewicz H., 1993, s.33)
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany przez Leo Kannera w 1943 roku. Dostrzegł on wśród dzieci ze schizofrenią, psychozami, niedorozwojem umysłowym takie, które nie mieściły się w żadnej z grup diagnostycznych. Dzieci te przejawiały charakterystyczne cechy zachowania i reagowania. Kanner wyróżnił te cechy, określił je jako zespół i nadał nazwę „autyzm wczesnodziecięcy", a także określił kryteria rozpoznawania. Podstawowymi symptomami, jako kryterialnymi dla diagnozy, są:
- -głęboki brak kontaktu z innymi ludźmi, wycofywanie się z kontaktów społecznych lub niezdolność do ich tworzenia;
- -obsesyjna potrzeba zachowania identyczności otoczenia;
- -fascynacja obiektami, przedmiotami;
- -mutyzm, lub taki rodzaj języka, który nie służy do komunikacji interpersonalnej;
- -zachowania inteligentne, które wskazują na potencjalne możliwości intelektualne dziecka. (H. Jaklewicz, s. 11-12).
Autyzm to głębokie, całościowe zaburzenie rozwoju pojawiające się około 30 miesiąca życia dziecka. Dzieci autystyczne nie różnią się wyglądem od swoich rówieśników, jednak wielu z nich wyraźnie odbiega od normy już we wczesnym dzieciństwie. Niektóre z nich wyginają się nie chcąc by rodzice brali je na ręce.
Wiele dzieci autystycznych nabywa umiejętności rozwojowe, takie jak mowa, raczkowanie i chodzenie, wcześniej niż ich rówieśnicy, większość jednak jest opóźniona w rozwoju. Często występują u tych dzieci stereotypowe ruchy, które obejmują ręce (klaskanie, trzepotanie, machanie palcami, natrętne kręcenie przedmiotami) lub całe ciało (kołysanie się, kręcenie w kółko, napady skłonów), a niekiedy całą postawę i chód (współruchy rąk i całego ciała: chodzenie na palcach, podskoki lub kołysanie z jednoczesnym klaskaniem albo trzepotaniem rąk). Charakterystyczną cechą dzieci autystycznych jest uporczywe zafascynowanie niektórymi przedmiotami (guzikiem, wełną, kawałkiem papieru) albo własnymi częściami ciała a niekiedy ruchem (kręcenie przedmiotami, zapalanie i gaszenie światła).
U dzieci autystycznych często brak jest spontanicznego dążenia do radości, rozwijania własnych zainteresowań lub współdziałania z innymi ludźmi. U osób tych zaburzona jest świadomość istnienia innych ludzi. „Niektórzy autystycy wykazują zaburzenie funkcjonowania jednego lub kilku zmysłów. Zaburzenia te mogą dotyczyć zarówno zmysłu słuchu, wzroku, dotyku, smaku, węchu, jak i czucia proprioceptywnego. Czucie może być nadmiernie podwyższone lub nadmiernie obniżone, może też występować interferencja sensoryczna, a wszystko to sprawia, że osoba autytystyczna ma kłopoty z prawidłowym przetwarzaniem docierających do mózgu sygnałów czuciowych” (Randall, Parker, 2001). Typowym przykładem nieprawidłowości sensorycznej jest nadwrażliwość słuchowa występująca u większości autystyków. Przejawem tego jest zasłanianie uszu rękoma, a nawet agresja na dźwięk. Inną charakterystyczną cechą osób autystycznych są zachowania obsesyjne lub nadmierne przywiązanie do rutyny i niezmienności, a przy najmniejszych nawet odstępstwach od nich przejawiają oni niepokój i gniew. Dzieci autystyczne są na ogół opóźnione w stosunku do swoich rówieśników pod względem rozwoju zdolności komunikacyjnych, społecznych i poznawczych. Ponadto u dzieci tych mogą objawiać się klasyczne zachowania dysfunkcjonalne, takie jak zachowania autostymulacyjne (...), samookaleczanie (np. gryzienie dłoni, uderzanie głową w różne przedmioty), kłopoty ze snem i jedzeniem, zły kontakt wzrokowy, niewrażliwość na ból oraz zaburzenia koncentracji i uwagi (Randall, Parker, 2001, s.94). U starszych dzieci występują problemy związane z wejściem w okres dojrzewania. W tym to okresie często pojawiają się napady padaczkowe, które spowodowane są zmianami hormonalnymi.
http://poradnik-logopedyczny.pl
